De juiste plantafstand

Dit artikel gaat over hoe ver moet ik planten uit elkaar zetten? Plantafstand van struiken, bomen, vaste planten, haagplanten en hagen.

Bestaat de juiste plantafstand?

Neen, want deze is afhankelijk van enkele factoren. De 2 belangrijkste zijn:

• – de eigenschappen van de plant;
• – het effect dat je wil bekomen.

Om te vermijden dat de planten elkaar gaan overwoekeren moet je kunnen inschatten hoe groot en hoe breed ze na verloop van tijd worden. Hiervoor kan je je baseren op de informatie op de plantenfiches.
Daarnaast kan je verschillende effecten nastreven: een solitaire plant, een volle groepsbeplanting of net een groepsbeplanting waarbij je de individuele planten nog van elkaar kan onderscheiden, straks meer hierover.

Op zich is het geen makkelijke klus om uit te maken hoe breed een plant juist wordt. De maximale hoogte van de planten wordt meestal wel opgegeven de breedte echter niet. Dan komt het erop aan de breedte juist in te schatten. Daarboven komt ook het snoeiwerk. Door regelmatig te snoeien kunnen vrijwel alle planten binnen zekere grenzen gehouden worden. Zelden bereiken bomen en struiken in tuinen hun maximale dimensies.

Tenslotte moet je ook rekening houden met het effect dat je wil bereiken. Wil je een plant maximaal tot zijn recht laten komen als solitair (alleenstaande plant) dan geef je hem een ruime standplaats. Primeert het groepseffect van het beplantingsvak, dan worden de individuele planten minder belangrijk en kan je een dichtere plantafstand hanteren.

De aanbevolen plantafstand is dus een richtwaarde die aangepast kan worden aan de omstandigheden. Wil je een groep bodembedekkers snel laten dichtgroeien kan je de plantafstand verhogen. Wil je een bosje aanplanten in een grote tuin , dan plant je de jonge bomen dicht op elkaar om snel een boseffect te bereiken. Later kunnen die eventueel uitgedund worden.

Wat is belangrijk?

Een beplantingsplan is eigenlijk een inschatting van hoe groot de planten worden binnen 5 à 10 jaar. Daarbij moet je hun grootte inschatten, rekening houdend met de maximale dimensies die de planten bereiken, de groeikracht van de planten en het onderhoud (= wordt er al dan niet gesnoeid?)

Een belangrijke factor is de maximale grootte van de plant. Om een plant goed tot zijn recht te laten komen moet die over voldoende plaats beschikken om uit te groeien. Planten die verdrukt worden door andere planten zullen asymetrisch gaan groeien op zoek naar licht en ruimte of kunnen ook gaan tanen en uiteindelijk afsterven.

De groeikracht van planten is ook heel verschillend: vaste planten en siergrassen zullen hun maximale hoogte al na een jaar of drie bereiken. Traaggroeiende bomen zoals eik of beuk zullen hun maximale dimensies pas na honderd jaar (of meer) bereiken. Dergelijke bomen kan je klein houden door eens om de vijf jaar te snoeien. Om daarentegen een sterkgroeiende struik binnen zijn grenzen te houden is het mogelijk dat je soms zelfs meerdere malen op een jaar moet snoeien.

Samen met de groeikracht moet je ook met het onderhoud rekening houden. Hou je ervan om struikjes in bolletjes te knippen dan zullen die planten hun maximale hoogte nooit bereiken. Hou je meer van een losse, wilde tuin dan moet je de planten meer ruimte geven zodat ze kunnen uitgroeien.

Hagen

Om een goede haag te bekomen die snel dichtgegroeid is en een zichtscherm vormt moet je de planten dicht op elkaar planten. De aanbevolen plantafstand voor hagen op de plantenfiches is hierop dan ook gericht. Wil je een lossere, bredere haag, een heg dus, dan kan je die plantafstand vergroten en de planten op een ruimere afstand van elkaar planten.

Overzicht plantafstand hagen: Aanbevolen plantafstand voor hagen

Struiken

De plantafstand van struiken is een ander paar mouwen: hier moet je met verschillende zaken rekening houden: plant je een solitaire struik of een groep? Wil je de planten nog duidelijk kunnen onderscheiden binnen de groep, of primeert het groepseffect? De plantafstand wordt ruimer naarmate de struik meer als individu tot zijn recht moet komen.

Bomen

Opnieuw dezelfde vraag: een bosje of een brede volgroeide kroon (solitair)?

Een solitaire boom vraagt heel wat plaats: Dergelijke bomen groeien ook in de breedte maximaal uit. Hier moet je je de vraag stellen hoe breed die boom in volwassen toestand wordt.

De kroonvorm is bepalend voor de breedte van de boom in volwassen toestand. Een kleine bolvorm bereikt heel bescheiden afmetingen, een smalle opgaande kroon wordt hoog maar niet erg breed. Een bolvormige kroon wordt ongeveer even breed als hoog. Een boom die 10 meter hoog wordt, wordt ongeveer 8 meter breed: 10m. min 2m. stamlengte. Voor de meeste bomen gaat deze regel op!

In een bosje echter primeert de hoogtegroei dan weer en blijft de breedtegroei beperkt. Hier kan je de bomen +- 3 meter uit elkaar zetten.

Leibomen

Ook bij leibomen kan je de plantafstand aanpassen aan je wensen. Wil je snel een gesloten scherm dan plant je dichter bij elkaar en pas je de kleinste aanbevolen plantafstand toe, heb je wat meer tijd dan kan je een ruimere plantafstand hanteren. Voor plantafstanden zie

“Leibomen: de verschillende mogelijkheden”

Siergrasssen

Siergrassen worden elk jaar terug afgesneden tot op de grond. Niet-groenblijvende grassen groeien elk groeiseizoen uit tot hun maximale hoogte, om het volgende jaar terug vanaf nul te beginnen. Helemaal anders dan bij struiken dus, die jaar na jaar groter worden. De plantafstand die opgegeven is op de plantenfiche staat hier dus min of meer vast.

Vaste planten.

De meeste vaste planten overwinteren ondergronds en sterven bovengronds af om elk jaar opnieuw uit te groeien. De plantafstand die opgegeven is op de plantenfiche staat hier dus min of meer vast.

Bodembedekkers

De bedoeling van bodembedekkers is de grond zo snel mogelijk te bedekken. De planten worden dus dicht bij elkaar geplaatst om snel bodembedekkend te zijn. De plantafstand die opgegeven is op de plantenfiche staat. Hier dus min of meer vast.