Hoe planten combineren?

Het kleuren-, geuren- en vormenspel in de border is volledig vrij en naar eigen smaak.
Het is een spel waar je je fantasie en creativiteit de vrije loop kan laten maar waar je toch rekening dient te houden met enkele basisprincipes.

Een border wordt opgebouwd van laag naar hoog. In het lage gedeelte, aan de rand van de border gebruik je de kleinere soorten. Dicht bij het terras kunnen dat heel kleine plantjes zijn (5 tot 30 cm). Hoe verder van het terras hoe hoger ze mogen worden. Hoe verder in de tuin we gaan hoe hoger de soorten mogen worden (tot 2 meter).

Zorg er voor dat er een harmonieus beeld ontstaat. Dikwijls kan dit bekomen worden door herhaling of door op regelmatige afstanden sterke punten qua kleur en vorm te gebruiken. Zo ontstaat er een samenhang, een rode draad in de border.

Je kan een vasteplantenborder of heesterborder aanplanten, een gemengde border behoort ook tot de mogelijkheden. Vaste planten combineren met struiken, siergrassen, rozen… Een vaste plant bereikt zijn grootste schoonheid in de lente en de zomer, in het najaar kan de herfsverkleuring van struiken en bomen de aandacht naar zicht toe trekken, in winter overheerst het beeld van groenblijvende planten of de wintersilhouetten van siergrassen, in het vroege voorjaar spelen de voorjaarsbloeiende bollen de hoofdrol. Zo kom je tot een border die het jaar rond aantrekkellijk is.

Bloemkleuren combineren.

Een belangrijk punt dat je bij het combineren voor ogen moet houden is de bloeiperiode; je kan enkel bloemkleuren combineren die min of meer gelijktijdig bloeien.

Je vindt een geelbloeiende plant naast een blauwbloeiende plant lelijk? Een gele bloei in het voorjaar en een blauwe in de zomer is perfect mogelijk zonder dat beide kleuren tegelijk voorkomen!

Als je bloemkleuren combineert houdt dan het bloeitijdstip goed in het oog: als de planten niet tegelijkertijd bloeien is combineren niet nodig.

Om een goede combinatie van kleurschakeringen te maken kan je op de kenmerkenpagina je favoriete kleuren aanvinken. Dit is geen specialistenwerk, de meeste mensen kiezen bijna automatisch de juiste kleuren. Zeker als je het kleurschema niet te ruim kiest kom je tot goede resultaten. Je combineert nu eenmaal gemakkelijker met een beperkt aantal kleuren dan met het volledige kleurenpalet.

Maar je moet niet alleen een combinatie maken naar bloemkleur toe!

Sta er ook even bij stil dat verschillende groentinten ton-sur-ton gecombineerd worden. De grijsgroene bladeren van siergrassen komen goed tot hun recht tegen een donkergroene achtergrond van bijvoorbeeld een taxushaag. Het roodgroen uitlopende blad van een Glansmispel (Photinia) komt goed tot zijn recht naast het bleekgroene blad van Phyllostachys (Bamboe), een roodbladige boom als Prunus cerasifera ‘Nigra’ staat goed op het achterplan van een grotere tuin,…

Planten combineren is dus ook het combineren van tinten van groen. De bloeiperiode van de planten is nu eenmaal meestal berperkt, het blad staat er veel langer op.

Struiken, bomen, hagen, vaste planten onderling combineren

De keuze aan planten is enorm divers en immens uitgebreid. Je moet dus niet alleen op bloemkleur combineren, ook een dynamische afwisseling van struiken, vaste planten, siergrassen, coniferen,… zijn essentieel om tot een goed beplantingsplan te komen.

Je kan vakmatig aanplanten en een heel plantvak volplanten met dezelfde soort. In sommige gevallen is dit een goede keuze. Een partij bodembedekkers met enkele solitaire struiken, eventueel aangevuld met een hoogstam boom kan in bepaalde gevallen een perfecte keuze zijn. Het combineren wordt zo ook makkelijker en naarmate er minder plantensoorten gebruikt worden, is het ook eenvoudiger!

In andere gevallen, bvb bij borders, worden meer complexe plantencombinaties gebruikt.

In dergelijke borders kan je de hele scala aan plantvormen gebruiken: hoge struiken; bamboes of een haag op het achterplan. Centraal in de border lagere struiken, siergrassen, coniferen,… En helemaal vooraan de border komen de bodembedekkers, vaste planten, rozen,…. Ook één of meerdere hoogstammige bomen mogen in een grotere border niet ontbreken. Een hoogstam neemt geen ruimte in tot boven manshoogte en kan als dak van je tuin fungeren…

Een minder geslaagde combinatie: De struik op de achtergrond wordt te groot en overwoekert de andere planten, door planten te kiezen die niet zo groot worden kunnen zulke situaties en het snoeiwerk om die struik binnen de perken te houden, vermeden worden.

INFO: Wat is het verschil tussen een struik en een vaste plant?

Een struik of heester is een houtige plant, een vaste plant is een kruidachtige plant.

Struiken vertakken onderaan de plant met houtachtige twijgen of takken. Deze kan je snoeien tot je de gewenste vorm verkregen hebt.

Vaste planten sterven meestal bovengronds af in het najaar zodat enkel de wortel nog overblijft, in de winter is de grond dus kaal. In het voorjaar lopen ze terug uit vanaf de grond.

Klimplanten, bodembedekkers, fruit, kruiden etc..

klimplanten

In elke tuin is er wel een plaatsje voor klimplanten: tegen een muur, een carport, langs een draad… Of we maken een speciale constructie om klimplanten tegen te laten groeien: een pergola of een smeedijzeren boog,.. Klimplanten kunnen een lelijke muur camoufleren, een muur opfleuren met bloemen,… ze geven de verticale elementen in de tuin een zachter karakter door zich eromheen te winden of eraan vast te hechten.

Bodembedekkers

What ‘s in a name? Bodembedekkers bedekken de grond met een dicht bladerentapijt. Zo onderdrukken ze op natuurlijke wijze het onkruid. Niet alleen vaste planten als Vinca (Maagdenpalm) en Pachysandra kunnen als bodembedekker gebruikt worden, ook breed spreidend groeiende struikjes zoals Lonicera (Kamperfoelie), Gaultheria (Bergthee), Euonymus fortunei (Kardinaalshoed) kunnen als bodembedekker toegepast worden. Daarnaast kunnen ook kruipende coniferen als Juniperus squamata ‘Blue Carpet’, Taxus baccata ‘Repandens’,… gebruikt worden.

Fruit

Fruitkweek is eigenlijk een ‘oerfunctie’ van de tuin.

Door de grote verscheidenheid van fruitbomen en fruitstruiken kan men ze gebruiken in grote en kleine tuinen. Met weinig zorgen geven ze een overvloed aan bloesem in het voorjaar en kleurrijke vruchten in de zomer.

Kruiden

Kruiden kennen we vooral uit de keuken. Zij zorgen voor de afwerking en verfijnde smaak van heel wat gerechten. Ander kruiden hebben een uitgesproken sierwaarde en vooral de geur van de verschillende kruiden voegt een extra dimensie toe aan onze siertuin. Kruiden activeren alle zintuigen!

De juiste mix van groenblijvende en bladverliezende soorten.

Planten evolueren naargelang het seizoen. Om een tuin ook in de winter attractief te maken is het belangrijk een goed evenwicht tussen groenblijvende planten en bladverliezende soorten na te streven. Sommige planten die niet wintergroen zijn bieden in de winter wel een mooi silhouet: denk maar aan siergrassen als Pennisetum en Miscanthus: prachtige silhouetten bij sneeuw en vorst. Ook de takstruktuur van struiken, hagen, bomen,… is belangrijk voor het beeld van je tuin in het ‘dode’ seizoen. Allemaal factoren die je in overweging moet nemen bij het kiezen van beplanting. Daarnaast mag ook de herfstverkleuring van vele struiken en bomen niet vergeten worden: met al deze facetten moet rekening gehouden worden bij het beplantingsplan.

Onderhoudsvriendelijk: de basis regels.

Last but not least moet u ook de keuze maken of u zelf actief wil werken in de tuin, of juist zo weinig mogelijk onderhoud wil. Geen tuinonderhoud is een utopie.

Als het onderhoud wegvalt gaat de natuur haar gang: verwildering maakt zich langzaam maar zeker meester van de tuin. Zonder tuinonderhoud geen tuin dus. Toch kan door een goed ontwerp en een goede plantenkeuze het onderhoud tot een minimum beperkt worden.

Met een goede plantenkeuze en de juiste mix van planten zullen de planten op termijn elkaar raken, maar zonder elkaar te overwoekeren. Met een minimum aan snoeiwerk blijven de planten dan binnen de hun toebedeelde ruimte. Dit is enkel mogelijk als de grootte van de planten goed ingeschat wordt samen met de hoeveelheid onderhoud dat je eraan wil hebben. Hou je van een losse natuurlijke border kan je de planten grotendeels hun gang laten gaan. Hou je meer van een overzichtelijke beplanting met in vorm geknipte planten zal je meer snoeiwerk hebben. Voor sommigen een karwei voor anderen een aangenaam werkje. Hou je ervan alles jaarlijks te snoeien en in vorm te knippen kan je ook wat dichter gaan planten.

Het grote probleem in tuinen is en blijft natuurlijk het onkruid, dat open plekken tussen de beplanting met graagte inpalmt. Een goede border levert op termijn (na drie à vijf jaar) een ‘gesloten’ beplanting die een minimum aan licht laat doordringen tot op de grond, en met weinig licht groeit onkruid veel minder snel. Het geheel wordt dus bodembedekkend en het onkruid wordt geremd.

Voor meer informatie zie: De onderhoudsvriendelijke tuin en Hoe onkruid voorkomen.

Relevante artikels:

• Hoe borders vormgeven
• Hoe de juiste planten kiezen voor mijn tuin
• Hoe een boom kiezen.
• Hoe fruitstruiken of fruitbomen kiezen.
• Hoe de juiste bodembedekker kiezen.
• Hoe rozen kiezen.

Dit artikel gaat over Hoe kies ik de beste planten voor mijn tuin
Hoe maak ik de mooiste plantencobinaties
Hoe combineer ik vaste planten struiken bodembedekkers grondbedekkers bomen